یکی از مشکلات بیشتر کسب و کارها نداشتن معیار و روش‌ درست برای ارزیابی کارها است. اکثر آن‌ها با پرداختن به اهداف بلند مدت از احوال دیگر بخش‌های سازمان خود غافل می‌شوند. کارت امتیازی متوازن (Balanced Scorecard) برای اولین بار معیارهای جدیدی جز پارامترهای مالی را برای ارزیابی معرفی کرد. طبق این مفهوم می‌توان استراتژی‌های دقیق‌تری را برای شرکت‌ها پیش‌بینی و اجرا کرد.

در این مقاله با صفر تا صد کارت امتیازی متوازن آشنا خواهیم شد.

معرفی کارت امتیازی متوازن (Balanced Scorecard)

مفهوم کارت امتیازی متوازن اولین بار در سال 1992 توسط دیوید نورتون و رابرت کاپلان به کسب و کارهای غیرانتفاعی معرفی شد. هر سازمان برای رسیدن به هدف‌هایش نیاز به یک نقشه راه به نام سند استراتژیک دارد. قبل از این مفهوم سازمان‌ها عملکرد خود را تنها با معیارهای مالی می‌سنجیدند و همین که مجموعه سودده بود کفایت می‌کرد. پس محتوای سند استراتژیک تنها پیرامون حوزه مالی بود. اما این محقق به استراتژی‌های شرکت‌ها نگاهی چند جانبه داشتند و پارامترهای جدیدی را به استراتژی‌ها اضافه کردند. آن‌ها ابزاری طراحی کردند که اهداف استراتژیک را برخلاف گذشته گسترش داد. در این کارت‌ها به هر هدف معیار مشخصی را تخصیص می‌دهند، تا قابل انجام و عملیاتی شود.

متریک‌های کارت امتیازی متوازن شامل اندازه‌گیری چهار جنبه اصلی یک کسب و کار است:

•       یادگیری و رشد
•       فرآیندهای کسب و کار
•       مشتریان
•       امور مالی

این ابزار کاربردی کمک می‌کند تا کسب و کار‌ با برنامه‌ریزی و زمانبندی اهدافش را دنبال کند. از طرفی حالا معیارهایی وجود دارند که قابل اندازه‌گیری هستند و میزان پیشروی و وضعیت هدف‌ها را می‌توان گزارش داد. در ادامه به مفصل به این پارامترها خواهیم پرداخت.

پارامترهای مدل کارت امتیازی متوازن (BSC)

طبق این مدل مدیریتی چهار پارامتر مهم و کلیدی کسب و کار جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل می‌شود:

یادگیری و رشد: در این مرحله اول باید به جمع‌آوری اطلاعات و چگونگی استفاده مؤثر کارکنان از آن اطلاعات پرداخت. این فرآیند باید موجب رشد و تبدیل به مزیت رقابتی در صنعت شود.

فرآیندهای کسب و کار: با بررسی میزان و کیفیت تولید محصولات را باید ارزیابی کرد. مدیریت عملیاتی برای ردیابی شکاف‌ها، تاخیرها، گلوگاه‌ها، کمبودها یا ضایعات تحلیل می‌شود.

مشتری‌ها: برای سنجش رضایت مشتری از کیفیت، قیمت و در دسترس‌بودن محصولات یا خدمات داده گردآوری می‌شود. نظرات مشتریان درمورد محصولات فعلی ثبت می‌شود.

داده‌های مالی: داده‌های فروش، هزینه‌ها و درآمد برای درک عملکرد مالی استفاده می‌شود. این معیارهای مالی ممکن است شامل مقادیر دلار، نسبت‌های مالی، تغییرات بودجه یا اهداف درآمد باشد.

این چهار پایه چشم انداز و استراتژی یک سازمان را در بر می گیرد اما در مرحله‌ی بعد احتیاج به تجزیه و تحلیل و مدیریت دارد.

مزایای استفاده از کارت امتیازی متوازن (BSC)

استفاده از کارت امتیازی متوازن مزایای زیادی دارد. این ابزار ابتدا تنها در شرکت‌های غیر انتفاعی اجرا می‌شئد اما با نتایج شگفتی که حاصل شد سازمان‌های دولتی و به آن رو آوردند. سه نقطه قوت این ایده‌ی مدیریت را در قسمت پایین می‌خوانیم.

• BSC کمک می‌کند تا کسب و کار‌ها اطلاعات و داده‌هایشان را در یک گزارش واحد جمع کنند. این به مدیریت اجازه می‌دهد تا زمان اجرای بازبینی برای بهبود رویه‌ها و عملیات‌ها در زمان، پول و منابع صرفه‌جویی شود.
•  کارت امتیازی متوازن علاوه بر سوابق مالی، چشم‌اندازی شفاف در مورد خدمات و کیفیت شرکت به مدیریت ارائه می‌دهد. این به مدیران اجرایی اجازه می‌دهد تا اهداف و اولویت‌های را برای دستیابی به اهداف آینده‌ی کسب و کار بیان کنند.
• یکی دیگر از مزایای کلیدی BSC ها این است که به شرکت ها کمک می‌کند تا ناکارآمدی در فرآیندهای خود را ردیابی و کاهش دهند. به این کار بهینه‌سازی فرعی گفته می‌شود.

آخرین مطالعه جهانی توسط Bain & Co نشان می‌دهد که کارت امتیازی متوازن رتبه پنجم در بین ده ابزار برتر مدیریتی مورد استفاده به طور عمده در سراسر جهان را دارد. BSC همچنین توسط ویراستاران هاروارد بیزینس ریویو به عنوان یکی از تاثیرگذارترین ایده‌های تجاری در 75 سال گذشته انتخاب شده است.

جمع‌بندی

تجزیه و تحلیل کارت امتیازی متوازن اغلب به عنوان یک ابزار مدیریتی شناخته می‌شود. این ابزار با ارائه‌ی برنامه‌ای اجرایی شکاف بین استراتژی و عملیات را پر می‌کند. کسب و کارها با استفاده از این ابزار به نتایج و رشد همه‌ جانبه‌ دست پیدا می‌کنند. در مقاله‌ی طراحی کارت امتیازهای متوازن روش استفاده از آن را خواهیم آموخت.