تفاوت طرح کسب و کار با مدل کسب و کار

راه‌اندازی یک کسب و کار مستلزم استراتژی، برنامه‌ریزی دقیق و درک خوب اصول اولیه است. دو پایه از این قبیل طرح کسب و کار و مدل کسب و کار هستند. در حالی که هر دوی این‌ها ممکن است شبیه به نظر بیایند، اما در واقع مفاهیم و کاربرد متفاوتی برای کسب و کار شما دارند. یک اشتباه رایج بین علاقه‌مندان حوزه کسب و کار به کار بردن این دو اصطلاح به جای یکدیگر است. در این مقاله به تفاوت‌های این دو پایه‌ی کسب و کار خواهیم پرداخت.

طرح کسب و کار

آنچه ما امروز به عنوان طرح کسب و کار (Business Plan) می‌شناسیم، در واقع بعد از انقلاب صنعتی به وجود آمد. بانک‌ها انتظار داشتند مدیران یا مالکان کسب و کارها، اسناد و گزارش‌ها و مستنداتی ارائه دهند که اثبات کند فعالیت آن‌ها سودآور است و بازگشت سرمایه‌ی مناسب خواهد داشت تا به آن‌ها وام یا تسهیلات دهند. این اسناد، ابتدا در حد برآورد جریان مالی و نیازهای مواد اولیه و حقوق مورد نیاز برای کارگران بود، اما به تدریج کامل‌تر شد و به طرح کسب و کار یا Business Plan امروزی تبدیل شد.

طرح کسب و کار یا بیزینس یک سند مکتوب است که اهداف، استراتژی ها و پیش‌بینی‌های مالی یک شرکت جدید یا موجود را مشخص می‌کند. طرح کسب و کار شامل جزئیات عملیاتی است که شرکت برای دستیابی به رویاهایش نیاز دارد. این برنامه شامل موضوعاتی مانند: تحلیل SWOT ، مشخص‌کردن بازار هدف، آگاهی از رقبا، بررسی مالی و نحوه اجرای راهبردها در حالی که مدل کسب و کار اطلاعات کلی‌تری ارائه می‌کند تا استراتژی کلی شرکت بهتر درک شود.

یک طرح کسب و کار مدون می‌تواند به کارآفرینان کمک کند تا بر اهداف خود متمرکز شوند، خطرات و چالش‌های بالقوه را شناسایی کنند. از طرفی راهنمایی می‌کند سرمایه خود را از سرمایه‌گذاران یا وام‌دهندگان تامین کنند و یک نقشه راه برای رشد و موفقیت شرکت در آینده ارائه می‌دهد.

مدل کسب و کار

مدل کسب و کار (Business Model) یک چارچوب کلی برای توصیف راهبرد کسب و کار است که شامل مدل درآمد، مدل هزینه، مدل ارزش‌افزوده و مدل فرایند اجرای کسب و کار است. شرکت‌ها برای رسیدن به استراتژی کلی و موفقیت در بازار از مدل کسب و کار مناسب برای خود استفاده می‌کنند.

این مدل نشان می‌دهد چگونه یک کسب ‌و کار قصد کسب درآمد دارد، مشتریان هدف آن چه کسانی هستند، چه محصولات یا خدماتی ارائه می‌دهد و چگونه خود را از رقبا متمایز می‌کند. انواع مختلفی از مدل‌های کسب و کار، از جمله تجارت الکترونیک، مبتنی بر اشتراک، فریمیوم، پرداخت به ازای استفاده و بسیاری دیگر وجود دارد. طراحی یک مدل کسب و کار خوب برای موفقیت یک شرکت ضروری است و نیاز به بررسی و برنامه‌ریزی دقیق دارد.

از سوی دیگر مدل کسب‌ و کار طرحی است که نشان می‌دهد چگونه یک شرکت برنامه‌ریزی می‌کند تا بر مبنای بلندمدت فعالیت کند. این یک استراتژی جامع است که نحوه هدف شرکت شما برای کسب سود با استفاده از منابع خود را مشخص می کند و آن را کلید موفقیت شرکت شما می‌کند. مدل کسب و کار متکی بر اهداف کلی شرکت، ارزش پیشنهادی منحصر به فرد، بازار هدف، استراتژی‌های بازاریابی و کانال‌های فروش است.

به عنوان مثال، مدل کسب و کار آمازون حول محور بهره برداری از پایگاه داده وسیع آن است تا اطمینان حاصل شود که مشتریان محصولات مورد نظر خود را پیدا می کنند. آن‌ها نیاز به فروشگاه های فیزیکی را از بین برده اند و در عوض بازار آنلاین را متحول کرده اند. این مدل کسب و کار همه جانبه است و به آمازون اجازه می دهد تا به طور مؤثر و موفقیت آمیزی کسب و کار خود را اداره کند.